Machu Picchu - najlepiej zachowane miasto Inków, w odległości 112 km od Cuzco. Położone jest na wysokości 2090–2400 m n.p.m., na przełęczy między Huayna Picchu a Machu Picchu w peruwiańskich Andach. Poniżej płynie rzeka Urubamba.

 

Miasto zbudowano w II połowie XV wieku podczas panowania jednego z najwybitniejszych władców Pachacuti Inca Yupanqui (1438–1471). Pełniło wówczas funkcję głównego centrum ceremonialnego, ale także gospodarczego i obronnego.

 

Zamieszkiwali je kapłani, przedstawiciele inkaskiej arystokracji, żołnierze oraz opiekunowie tamtejszych świątyń. Miasto składało się z dwóch części. W górnej, zwanej hanman, znajdowały się: świątynia słońca, grobowiec królewski, pałac królewski oraz Intihuatana, największa inkaska świętość.

 

W dolnej mieściły się domy mieszkalne kryte strzechą oraz warsztaty produkcyjne. Na stromych zboczach otaczających miasto były tarasy uprawne o szerokości od 2 do 4 m, z pionowymi ścianami między nimi wzniesionymi z kamieni.

 

Miasto opuszczono ok. 1537 roku. Współczesna nazwa miasta jest połączeniem machu (stary) w języku keczua i zapożyczonego z hiszpańskiego słowa pico (‘szczyt’).

 

Oryginalnie miasto nazywało się Patallaqta, od keczuańskich słów pata (‘stopień, schodek’) i llaqta (‘miasto’).

 

Historia

Machu Picchu zostało zbudowane około 1450-1460. Budowa przypada na czas panowania dwóch inkaskich władców, Pachacuteca (1438-1471) oraz Túpaca Yupanqui (1472-1493).

 

 Archeologowie zgadzają się, że Pachacutec zamówił budowlę jako jego własną królewską posiadłość po udanej wyprawie wojennej. Miasto było używane przez około 80 lat i zostało opuszczone prawdopodobnie ze względu na zniszczenia w innych obszarach Państwa Inków.

 

Istnieje też teoria, że mieszkańcy miasta zmarli na ospę przeniesioną na te tereny przez europejskich podróżników, co miało miejsce jeszcze przed pojawieniem się w pobliżu konkwistadorów.

 

Codzienne życie w królewskiej posiadłości Machu Picchu

W czasie, gdy Machu Picchu funkcjonowało jako posiadłość królewska, mieszkało tam do 750 osób. Większość z nich to byli służący (tzw. yanakuna). Wypełniali oni wiele różnych zadań dla Inków, inkaskiej królowej i kapłanów.

 

Mogli oni mieć swoje nieruchomości, a czasem nawet własne farmy i gospodarstwa. Nie byli oni niewolnikami, nie przymuszano ich do pracy. Najczęściej zajmowali się rzemieślnictwem, wypełniali drobne obowiązki dla inkaskiej szlachty, takie jak opieka nad trzodą lub zajmowanie się domem.

 

Chociaż posiadłość należała do władcy, mieszkali tam też duchowni i mayocs, czyli tymczasowi pracownicy. Jednak w cięższych czasach panowania Pachacuteca personel Machu Picchu liczył zaledwie 100 służących i kilku ekspertów, którzy głównie zajmowali się jedynie przechowywaniem żywności.

Badania prowadzone na ludzkich szczątkach pokazały, że dużą część społeczności żyjącej w Machu Picchu stanowili imigranci z rozmaitych środowisk. W ich szczątkach nie znaleziono znaczników chemicznych ani osteologicznych, które posiadaliby, gdyby mieszkali w Machu Picchu od urodzenia; zamiast tego znaleziono uszkodzenia kości spowodowane przez różne gatunki pasożytów rodzimych dla innych terenów Peru.

 

Występowały również różne stresory osteologiczne i różne gęstości kości, które sugerują odmienne długoterminowe diety charakterystyczne dla pewnych rejonów państwa Inków, często oddalonych od siebie o setki kilometrów. Diety te były złożone w różnym stopniu z kukurydzy, ziemniaków, zbóż, roślin strączkowych i ryb. Najnowsze pożywienie tych ludzi różniło się przede wszystkim większą zawartością kukurydzy i mniejszą ryb.

 

Niektórzy mieszkańcy pochodzili z rejonów nabrzeżnych, gdzie głównym pożywieniem były ryby, a przeprowadzka do Machu Picchu spowodowała, że podstawowym elementem diety stała się kukurydza.

 

Szczątki znalezione w Machu Picchu wyróżniają się stosunkowo niewielkimi uszkodzeniami kości powstałymi przez wykonywanie obciążających fizycznie zajęć. Większość osób znalezionych tutaj miała zdrowsze kości od mieszkańców innych rejonów państwa Inków. 

Artretyzm i złamania kości występowały jedynie u osób, które wykonywały ciężkie prace lub służyły w wojsku.  W Machu Picchu żyli nie tylko ludzie, ale również zwierzęta.

 

Znaleziono kilka kości zwierząt, które nie występowały naturalne na tamtejszym terenie. Większość kości pochodziły od lam i alpak, które naturalnie występowały dużo wyżej niż znajdowało się Machu Picchu.

 

Najprawdopodobniej zwierzęta te zostały sprowadzone z regionu Puna ze względu na mięso i skórę.

 

W wykopaliskach prowadzonych na obszarze jaskiń będących miejscami pochówku odnaleziono szczątki świnek morskich. Były one wykorzystywane do obrzędów pogrzebowych i religijnych oraz stanowiły pożywienie.

 

 Ponadto odkopano też szczątki sześciu psów – ze względu na rozmieszczenie ich wśród ludzkich kości uważa się, że służyły one jako towarzysze zmarłych.

Rolnictwo

W Machu Picchu większość roślin uprawiano na setkach tarasów zbudowanych przez ludzi. Tarasy budowano z myślą o zapewnieniu odwadniania i dobrej żyzności gleby; chroniły też zbocze góry przed erozją i osunięciami ziemi. Ich konstrukcja nie była idealna, zdarzały się osunięcia podczas budowy Machu Picchu. Nadal można zobaczyć, gdzie tarasy przesunęły się pod wpływem osuwisk, a następnie zostały naprawione przez Inków.

Szacuje się, że ten obszar był nawadniany przez ponad 1800 mm deszczu każdego roku od 1450. Z powodu dużej ilości wody deszczowej irygacja tarasów w Machu Picchu nie była potrzebna; tarasy otrzymywały tyle deszczu, że zostały zbudowane specjalnie z myślą o możliwości odprowadzenia dodatkowej wody. Wykopaliska i gleba przeanalizowana przez Kennetha Wrighta w latach 90 wykazały, że tarasy były budowane warstwowo. Dolna warstwa zawierała dużo większych kamieni, które były przykryte drobnym, luźnym żwirem^[. Na wierzchu żwiru była mieszanina piasku i żwiru, a na jej wierzchu znajdowała się warstwa gleby uprawnej. Ziemie wykorzystywane do uprawy na tarasach sprowadzano z doliny, ponieważ znajdująca się wyżej gleba górska nie była wystarczająco żyzna.

Tarasy obejmowały tylko 12 akrów terenu, na których rosły głównie ziemniaki i kukurydza. Powierzchnia ta nie mogła wystarczyć do wyżywienia 750 osób mieszkających w Machu Picchu – większość żywności, którą żywili się mieszkańcy, sprowadzano z sąsiadujących dolin.

Ruiny miasta początkowo utożsamiano z Vilcabambą, ostatnią stolicą Inków. Na pobliskich zboczach znajdują się tarasy rolne. Miasto-twierdza zostało zbudowane z jasnego granitu. Budowniczowie maksymalnie wykorzystali rzeźbę terenu, łącząc mury z istniejącymi wcześniej skałami. W niższej, wschodniej części miasta są pozostałości dzielnic mieszkalnych. Położona wyżej część zachodnia była centrum kulturowym. Stamtąd można przejść do położonego najwyżej obserwatorium astronomicznego, Intihuatana (‘miejsce, gdzie przystaje słońce’). Kamienny słup stojący w centrum został wyrzeźbiony w litej skale. Obserwacje astronomiczne prowadzone były także ze zbudowanej na planie podkowy Wieży Słońca oraz Świątyni Trzech Okien. Budowle te miały tak usytuowane otwory okienne, aby padające przez nie słońce podczas przesilenia zimowego oświetlało kamień we wnętrzu pomieszczenia.

Położone na różnych poziomach miasto miało system kanałów doprowadzających wodę zebraną w wykutych w skale zbiornikach. Najbardziej widocznym elementem architektury są wszechobecne schody. Doliczono się 1200 stopni. Zapewniały one komunikację wewnątrz położonego na różnych poziomach miasta.

Funkcje

Na podstawie badań archeologicznych z początku XX wieku amerykański uczony George Eaton twierdził, że znaczącą większość pochowanych w Machu Picchu stanowiły kobiety (na dziesięć szkieletów tylko jeden należał do mężczyzny). Stąd wnioskowano, że Machu Picchu było sanktuarium Dziewic Słońca, a nie typowym miastem bądź twierdzą. Później stwierdzono jednak, że wnioski były błędne: George Eaton nie wziął pod uwagę cech typowych dla Indian (drobna budowa, lekki kościec i niski wzrost zarówno u mężczyzn, jak i kobiet). W 2000 roku John Verano, wówczas pracownik naukowy Uniwersytetu Yale’a, przebadał kości raz jeszcze, uwzględniając współczesną wiedzę, i okazało się, że stosunek liczba szczątków należących do mężczyzn i kobiet jest podobna.

Obok ludzkich szkieletów odnaleziono także szczątki wymarłych przed setkami lat zwierząt, które były prawdopodobne zostawiane w grobowcach jako pożywienie dla zmarłych. Uczestniczący w ekspedycji osteolog George F. Eaton opisał czaszki kuskoszczura inkaskiego (wymarłego przed stuleciami gatunku gryzonia z rodziny szynszyloszczurowatych).

7 lipca 2007 roku obiekt został ogłoszony jednym z nowych siedmiu cudów świata.

Pozostałe informacje

·         Dziesiątki uprawnych tarasów skalnych pozwalało wyżywić całą okoliczną ludność.

·         Wykuty w kamieniu ponad 749-metrowy kanał, który służył jako system nawadniający pola oraz dostarczający wodę działa do dziś.

·         Długoletni spór między rządami Peru a USA o odnalezione przez Binghama artefakty z tego miejsca zakończył się dopiero w 2011 roku.

·         Istnieje teoria odnośnie tego, że Machu Picchu było swego rodzaju astronomicznym obserwatorium. Dowodem ma być kamień Intihuatana. Kamienny słup znajduje się na 13°09′48″ szerokości geograficznej południowej; w związku z tym nie rzuca cienia w południe 30 stycznia i 11 listopada.

                        

   



Przejdź na stronę z mapą miejsca

Strona główna